Adet Oncesi | gebelik dogum hamilelik yumurtlama gunu
Adet oncesi gerginlik siklusun ikinci yarsnda gorulen adet kanamasnn baslamas ile birlikte 1-2 gun icerisinde duzelen cok cesitli olabilen fiziksel ve duygusal belirtilerden meydana gelen bir sendromdur. Siddetli basagrs, vucutda su tutulumuna bagl sislik, kilo alm, goguslerde hassasiyet, istah artmas, bas donmesi, halsizlik, eklem ve kas agrlar, carpnt hissi ve adet sanclar skca gorulen baz bulgulardr. Daha cok cevreyi etkileyen psikolojik semptomlar arasnda sinirlilik, unutkanlk, saldrganlk, depresyon, sebepsiz aglama krizleri ve duygusal dengesizlikler saylabilir. Adet oncesi gerginlik dogurganlk yasndaki cogu kadnda gorulmesine ragmen adet goren kadnlarn yaklask %10nunda medikal tedavi gerektirecek kadar agr olmaktadr. Daha sk yirmili yaslarn sonunda ve otuzlu yaslarda gorulur. Kesin olusum mekanizmas bilinmemekle beraber yaplan arastrmalar belirtilerin kadnlarn vucutlarndaki hormon, prostaglandin ve neurotransmitter denilen biyolojik etkili maddelerin siklik degisimi ile baglantl oldugunu gostermistir. Incelendiginde premenstruel sendrom olusumunda yasam tarznn da etkili bir rol oynadg gorulmekte. Dengesiz beslenen, stressli bir hayat surduren, sigara icen, bol miktarda kafein, tuz ve seker tuketen, yetersiz uyuyan ve egzersiz yapmayan kadnlarda belirtilerin daha siddetli oldugu gozlemlenmektedir. Kesin tan koymak icin kullanlabilecek laboratuar testleri ve goruntuleme yontemleri yoktur. Hastaya bir gunluk tutmas onerilir ve tipik olarak belirtilerin adet kanamasndan 7-14 gun once basladg ve kanamann baslamas ile semtomlarn hzla yok oldugu, adet sonras 1-2 haftalk surecin sorunsuz gectigi izlenmektedir. Belirtilerin siddetine ve hastann yasamn ne derece etkiledigine bagl olarak tedavi uygulanr. Hafif seyreden olgulara yasam tarzlarn degistirmeleri yonunde haftada 3-5 kere egsersiz yapmalar, gece uykularn almalar, sigaray brakmalar, duzenli ve dengeli beslenmeleri, kafein, alkol, tuz ve seker almn kstlamalar, stress azaltc yoga, meditasyon gibi yontemleri denemeleri oneriliyor. Ayrca doktorunuzun onerecegi dozlarda B6 vitamini, calcium ve magnezyum takviyeleri fayda saglamaktadr. Gunluk yasam aktivitelerinizi onleyen durumlarda on plandaki soruna gore sislik hissi icin diuretik (su hap),agr icin non-steroid anti inflamatuar agr kesiciler ve dogum kontrol haplar baslanabilinir. Ev ve is hayatnz, verimliliginizi, cevre ile iletisiminizi veya kisisel iliskilerinizi etkileyen psikolojik belirtiler on planda ise secici seratonin geri almn onleyen (SSRI) bir antidrepresann kullanlmas onerilmektedir. Tum ilaclarn basarsz kaldg cok siddetli durumlarda son care olarak ilac ile gecici menepoz durumu olusturulurak ostrojen salnm ve yumurtlama durdurulur ve semptomlar kontrol altna alnmaktadr.
Adet oncesi gerginlik siklusun ikinci yarsnda gorulen adet kanamasnn baslamas ile birlikte 1-2 gun icerisinde duzelen cok cesitli olabilen fiziksel ve duygusal belirtilerden meydana gelen bir sendromdur. Siddetli basagrs, vucutda su tutulumuna bagl sislik, kilo alm, goguslerde hassasiyet, istah artmas, bas donmesi, halsizlik, eklem ve kas agrlar, carpnt hissi ve adet sanclar skca gorulen baz bulgulardr. Daha cok cevreyi etkileyen psikolojik semptomlar arasnda sinirlilik, unutkanlk, saldrganlk, depresyon, sebepsiz aglama krizleri ve duygusal dengesizlikler saylabilir. Adet oncesi gerginlik dogurganlk yasndaki cogu kadnda gorulmesine ragmen adet goren kadnlarn yaklask %10nunda medikal tedavi gerektirecek kadar agr olmaktadr. Daha sk yirmili yaslarn sonunda ve otuzlu yaslarda gorulur. Kesin olusum mekanizmas bilinmemekle beraber yaplan arastrmalar belirtilerin kadnlarn vucutlarndaki hormon, prostaglandin ve neurotransmitter denilen biyolojik etkili maddelerin siklik degisimi ile baglantl oldugunu gostermistir. Incelendiginde premenstruel sendrom olusumunda yasam tarznn da etkili bir rol oynadg gorulmekte. Dengesiz beslenen, stressli bir hayat surduren, sigara icen, bol miktarda kafein, tuz ve seker tuketen, yetersiz uyuyan ve egzersiz yapmayan kadnlarda belirtilerin daha siddetli oldugu gozlemlenmektedir. Kesin tan koymak icin kullanlabilecek laboratuar testleri ve goruntuleme yontemleri yoktur. Hastaya bir gunluk tutmas onerilir ve tipik olarak belirtilerin adet kanamasndan 7-14 gun once basladg ve kanamann baslamas ile semtomlarn hzla yok oldugu, adet sonras 1-2 haftalk surecin sorunsuz gectigi izlenmektedir. Belirtilerin siddetine ve hastann yasamn ne derece etkiledigine bagl olarak tedavi uygulanr. Hafif seyreden olgulara yasam tarzlarn degistirmeleri yonunde haftada 3-5 kere egsersiz yapmalar, gece uykularn almalar, sigaray brakmalar, duzenli ve dengeli beslenmeleri, kafein, alkol, tuz ve seker almn kstlamalar, stress azaltc yoga, meditasyon gibi yontemleri denemeleri oneriliyor. Ayrca doktorunuzun onerecegi dozlarda B6 vitamini, calcium ve magnezyum takviyeleri fayda saglamaktadr. Gunluk yasam aktivitelerinizi onleyen durumlarda on plandaki soruna gore sislik hissi icin diuretik (su hap),agr icin non-steroid anti inflamatuar agr kesiciler ve dogum kontrol haplar baslanabilinir. Ev ve is hayatnz, verimliliginizi, cevre ile iletisiminizi veya kisisel iliskilerinizi etkileyen psikolojik belirtiler on planda ise secici seratonin geri almn onleyen (SSRI) bir antidrepresann kullanlmas onerilmektedir. Tum ilaclarn basarsz kaldg cok siddetli durumlarda son care olarak ilac ile gecici menepoz durumu olusturulurak ostrojen salnm ve yumurtlama durdurulur ve semptomlar kontrol altna alnmaktadr.